Woord van de week

Nefesj - leven, ziel

Luister hier de podcast

Een heel bekende en kernachtige opdracht uit de bijbel vinden we onder andere in Luk.10:27:

“U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel, met heel uw kracht en met heel uw verstand, en uw naaste als uzelf.”

Deze opdracht is onderdeel van het Sjema, het gebed dat Jezus, net als alle andere joden toen en nu, ’s morgens en ’s avonds bad om zich toe te wijden aan de Heere. God liefhebben met heel je hart en heel je ziel. Maar wat wordt er precies met ‘ziel’ bedoeld? Gaat het hier vooral over emoties?

Het Hebreeuwse woord ‘nefesj’, wat hier met ziel vertaald is, betekent ook wel ‘adem’ of ‘leven’. In Genesis 2:7 bijvoorbeeld zie je heel mooi hoe ‘adem’ en ‘leven’ met elkaar samenhangen. God blaast de mens adem in en de mens wordt een levende ziel. Oftewel nefesj. ‘Heb de Heere lief met heel uw ziel’ betekent dus dat we Hem lief moeten hebben met ons hele leven, elk moment, je leven lang. 

Een traditionele interpretatie van Joden op dit vers is dat we God zelfs liefhebben, op het moment dat we ons leven voor Hem opofferen. Als Joden daartoe in staat zijn, zullen ze het Sjema op het moment van hun sterven uitspreken, om zich definitief aan hun Heer toe te wijden. 

Zo is er een verhaal over rabbi Akiva, die in de eerste eeuw na Christus leefde. Hij werd in het openbaar door de Romeinen doodgemarteld, omdat hij weigerde te stoppen met het geven van onderwijs en het bestuderen van de Schriften. Terwijl hij werd gemarteld, hoorden zijn studenten hem in het vroege ochtendlicht het Sjema zeggen, in plaats van zijn pijn uit te schreeuwen. Zijn studenten riepen hem toe: “Meester, zelfs nu?”. De stervende rabbijn zei: “Mijn hele leven heb ik mij de betekenis afgevraagd van de tekst “Heb de Heere, uw God, met heel uw ziel lief”, en me afgevraagd of ik ooit het voorrecht zou hebben om dat te doen. Nu ik die kans krijg, zal ik die dan niet met vreugde grijpen?”. En hij herhaalde het eerste vers van het Sjema: “Hoor Israel, de Here is onze God, de Here is een,” totdat zijn ziel hem verliet. 

Dit is waar Jezus ons toe opriep, en waar Hij ons zelf in voorging: Hij had de Heere, en ons, met heel zijn leven lief, tot zijn laatste ademtocht.

Sta eens stil bij de gave van jouw leven door je te concentreren op je ademhaling. Denk daarbij aan gen.2:7, hoe God de mens zijn adem inblaast en hoe de mens dan tot leven komt. 

Hoe kan ik God met heel mijn leven liefhebben? Het is nogal veelomvattend. Wat helpt mij hierbij? Hoe zie ik het voor me? Welk verlangen heb ik hierin? 

Ik nodig je uit over deze vragen na te denken en erover te spreken met God, die de bron is van het leven, en van de liefde.